Pesten wordt vaak gezien als iets dat tussen kinderen gebeurt en niet bij volwassenen. Niks is echter minder waar, want pesten op het werk is een serieus probleem bij veel bedrijven. Ruim een kwart van alle werkenden in Nederland heeft aangegeven wel eens gepest te zijn door collega’s op de werkvloer. Reden voor de overheid om in 2015 een campagne te starten tegen pesten op het werk.
Gevolgen pesten op het werk
Pesten op het werk leidt tot onzekerheid, angst, woede, depressies en soms zelf zelfmoord(pogingen). Bovendien daalt de productiviteit door pesten en kan de werksfeer ernstig aangetast worden. Zeker nu iedereen continu verbonden is met het internet, kan het pesten ook doorgaan na het werk (bekijk ook de pagina cyberpesten), wat de impact op de gepeste persoon nog groter kan maken. Pesten kan jaren tot tientallen jaren na het plaatsvinden nog invloed hebben op het dagelijks functioneren van iemand. Uitgedrukt in geld leidt pesten op het werk jaarlijks tot vier miljoen extra verzuimdagen, wat neerkomt op bijna een miljard euro schade.
Grens tussen plagen en pesten op het werk
Bij de meeste beroepen brengen collega’s acht uur per dag met elkaar door, vijf dagen per week. Het is logisch dat in deze tijd af en toe plagerijen, irritaties of ergernissen voorkomen. De lijn tussen plagen en pesten is echter dun en bovendien subjectief. Wat voor de ene persoon een onschuldige plagerij is, kan voor de ander overkomen als een gerichte persoonlijke aanval.
Het is aan leidinggevenden om deze lijn nauwkeurig te bewaken en in te grijpen zodra de lijn wordt overschreden. Als werknemer is het ook belangrijk om zelf te letten op de reactie van de ander bij een plagerij. Is het duidelijk dat hij of zij het geen leuke opmerking vindt, dan moet een dergelijke opmerking in het vervolg achterwege blijven.
Het taboe rond pesten doorbreken
Met name bij volwassenen heerst er een vrij groot taboe rond pesten. Het onderwerp wordt liever niet besproken en veel mensen zien het als iets waarbij ze zich ‘niet moeten aanstellen‘. Om pesten op het werk effectief aan te pakken, moet het probleem bespreekbaar gemaakt worden. Uit onderzoek van de stichting Pesten op de werkvloer blijkt dat slechts 16% van de werknemers zou ingrijpen bij pestgedrag.
Het bespreekbaar maken van het probleem is met name een verantwoordelijkheid van leidinggevenden. In groepsgesprekken moet taboeloos gesproken worden over het pesten. Hierbij kunnen regels opgesteld worden en kan de hele groep verantwoordelijkheid gegeven worden. Door de hele groep verantwoordelijkheid te geven om pesten te stoppen, kan niemand meer zijn of haar ogen afwenden bij pestgedrag. Bovendien is het voor een gepeste persoon zo makkelijker om hulp in te schakelen.
Aanpak pesten door werkgever
Pesten is sinds 1994 opgenomen in de Arbowet. Het is de plicht van werkgevers om pesten tegen te gaan en kordaat op te treden bij signalering van pestgedrag. Dit kan met gesprekken, zoals eerder besproken, maar ook met speciale anti-pestprogramma’s. Een anti-pestprogramma bestaat bijvoorbeeld uit lezingen, workshops en een training voor leidinggevenden hoe ze het beste kunnen ingrijpen bij pestgedrag. Het is aan te raden om als werkgever dergelijke programma’s te gebruiken. Niet alleen om werknemers te beschermen, maar ook om de werksfeer goed te houden en hiermee de productiviteit van de werknemers hoog te houden.